Quy định về đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động và các khoản phải chi trả khi chấm dứt hợp đồng

Khi chấm dứt hợp đồng lao động, người lao động có thể được chi trả trợ cấp thôi việc, trợ cấp mất việc làm, trợ cấp thất nghiệp

Căn cứ pháp lý

Bộ luật Lao động năm 2012;

Nghị định số 05/2015/NĐ-CP của Chính phủ ngày 12 tháng 1 năm 2015 quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số nội dung của Bộ luật Lao động

>>>Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198
>>>Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198

Quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động

1. Quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động của người lao động

- Đối với hợp đồng lao động xác định thời hạn:

  • Người lao động có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trong trường hợp sau: Không được bố trí theo đúng công việc, địa điểm làm việc
  • Không được bảo đảm điều kiện làm việc đã thỏa thuận trong hợp đồng lao động;
  • Không được trả lương đầy đủ hoặc đúng thời hạn trả lương đã thỏa thuận trong hợp đồng lao động;
  • Bị ngược đãi, quấy rối tình dục hoặc cưỡng bức lao động (những hành vi bất hợp pháp của người sử dụng lao động như bạo lực, hành vi hung hăng, thiếu tôn trọng, hành vi làm nhục, hành vi ảnh hưởng đến sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của người lao động, và sử dụng các biện pháp cưỡng chế hoặc quấy rối tình dục tại nơi làm việc);
  • Không có khả năng để thực hiện trách nhiệm theo hợp đồng do những khó khăn của bản thân hoặc gia đình; được bầu hoặc bổ nhiệm làm việc toàn thời gian trong một cơ quan dân cử hay trong bộ máy nhà nước;
  • Phải nghỉ làm việc theo các chỉ định của bác sĩ (chỉ áp dụng cho lao động nữ mang thai);
  • Bị ốm đau, tai nạn, chấn thương mà không có khả năng tiếp tục công việc sau khi điều trị.
Thời gian thông báo là 3 ngày làm việc trong ba trường hợp đầu tiên nêu trên (không được bố trí công việc theo thỏa thuận trong hợp đồng lao động, không thanh toán đầy đủ và đúng hạn tiền lương, và bị ngược đãi và quấy rối tình dục) và người lao động bị bệnh tật hoặc chấn thương mà không thể tiếp tục công việc sau khi điều trị. Đối với các trường hợp khác, người sử dụng lao động phải báo cho người lao động trước tối thiểu là 30 ngày; Trong trường hợp lao động nữ mang thai đơn phương chấm dứt hợp đồng theo lời khuyên của bác sĩ, thời hạn thông báo được xác định bởi các bác sĩ.

- Đối với hợp đồng không xác định thời hạn, thời gian thông báo tối thiểu là trước 45 ngày.

2. Quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động của người sử dụng lao động

- Người sử dụng lao động cũng có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trong các trường hợp sau đây:
  • Người lao động không hoàn thành các nhiệm vụ theo hợp đồng; người lao động ốm đau, tai nạn sau 12 tháng điều trị (đối với hợp đồng không xác định thời hạn), 6 tháng (đối với hợp đồng thời xác định thời hạn) hoặc nhiều hơn một nửa thời hạn hợp đồng mùa vụ thời hạn dưới 12 tháng mà chưa hồi phục;
  • Phải thu hẹp sản xuất và giảm lao động do hậu quả của thiên tai, hỏa hoạn hoặc vì những lý do bất khả kháng;
  • Người lao động không có mặt tại nơi làm việc sau thời gian tạm hoãn hợp đồng đã kết thúc (trong trường hợp được quy định tại Bộ luật Lao động).
Trong trường hợp người sử dụng lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng, thời gian thông tối thiểu phải là 3 ngày làm việc trong trường hợp ốm đau kéo dài (giải thích ở trên) hoặc hợp đồng mùa vụ hoặc theo công việc dưới 12 tháng. Thời gian thông báo trước tối thiểu là 30 ngày đối với hợp đồng xác định thời hạn và 45 ngày đối với hợp đồng không xác định thời hạn.

- Người sử dụng lao động không được phép đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trong các trường hợp sau khi người lao động: bị bệnh tật, tai nạn lao động hoặc bệnh nghề nghiệp đang trong quá trình điều trị; nghỉ hàng năm, nghỉ phép cá nhân, hoặc bất kỳ loại hình nghỉ nào khác được người sử dụng lao động đồng ý; lao động nữ vắng mặt do kết hôn, đang mang thai, nghỉ thai sản, hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi. Tuy nhiên, người sử dụng lao động có thể từ chối gia hạn hợp đồng lao động khi hợp đồng đã hoàn thành hoặc đã hết hiệu lực trong những trường hợp này.

Các khỏan chi trả khi chấm dứt hợp đồng lao động

Khi chấm dứt hợp đồng lao động, người lao động có thể được chi trả trợ cấp thôi việc, trợ cấp mất việc làm, trợ cấp thất nghiệp

- Trợ cấp mất việc làm được trả bởi người sử dụng lao động trong trường hợp chấm dứt hợp đồng lao động do thay đổi cơ cấu hoặc công nghệ hoặc vì lý do kinh tế, sáp nhập, mua lại hoặc chia tách doanh nghiệp. Trong trường hợp này, người lao động được hưởng một tháng lương cho mỗi năm làm việc. Trong trường hợp cắt giảm lao động do dôi dư, người lao động được hưởng mức trợ một tháng cho mỗi năm làm việc (tối thiểu là hai tháng lương) như là khoản trợ cấp mất việc.

- Trợ cấp thôi việc được trả trong các trường hợp nghỉ làm việc ngoại trừ các trường hợp thôi việc do kỷ luật sa thải, nghỉ hưu và do người lao động chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật. Trong trường hợp được trả trợ cấp thôi việc này, người lao động được hưởng nửa tháng (15 ngày) lương và phụ cấp lương cho mỗi năm làm việc.

Người sử dụng lao động phải chi trả trợ cấp thôi việc cho số năm người lao động đã làm việc tính đến 31 tháng 12 năm 2008. Trợ cấp thôi việc được tính trên cơ sở mức lương trung bình mà người lao động nhận được trong 6 tháng trước khi chấm dứt hợp đồng lao động.

- Từ ngày 1 tháng 1 năm 2009 trở đi, các doanh nghiệp sử dụng từ 10 lao động trở lên tham gia đóng bảo hiểm thất nghiệp không phải chi trả trợ cấp thôi việc hoặc trợ cấp mất việc làm cho khoảng thời gian mà người lao động tham gia đóng bảo hiểm thất nghiệp. Các doanh nghiệp sử dụng dưới 10 người lao động vẫn phải chi trả trợ cấp thôi việc hoặc trợ cấp mất việc làm.

- Nếu người sử dụng lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật thì người sử dụng lao động phải nhận người lao động trở lại làm việc theo hợp đồng lao động đã giao kết và phải trả tiền lương, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế trong những ngày người lao động không được làm việc cộng với ít nhất 02 tháng tiền lương theo hợp đồng lao động. Nếu người lao động không muốn được tái tuyển dụng thì người sử dụng lao động phải bồi thường theo quy định cộng thêm khoản trợ cấp thôi việc nêu trên. Nếu người dụng lao động không muốn nhận người lao động làm việc trở lại và người lao động đồng ý, thì ngoài việc phải trả khoản tiền bồi thường, trợ cấp thôi việc theo quy định pháp luật, người sử dụng lao động phải thỏa thuận về bồi thường thêm đối với người lao động (nhưng ít nhất phải bằng hai tháng tiền lương thep hợp đồng lao động) để chấm dứt hợp đồng lao động. Trường hợp vi phạm quy định về thời hạn báo trước thì phải bồi thường cho người lao động một khoản tiền tương ứng với tiền lương của người lao động trong những ngày không báo trước.

Người lao động chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật thì không đủ điều kiện để hưởng trợ cấp thôi việc. Người lao động này phải bồi thường cho người sử dụng lao động nửa tháng tiền lương theo hợp đồng lao động và bồi hoàn các chi phí đào tạo (nếu có), và phải bồi thường cho người sử dụng lao động một khoản tiền tương ứng với tiền lương của người lao động trong những ngày không báo trước nếu vi phạm quy định về thời hạn báo trước.


Quý vị tìm hiểu thêm thông tin chi tiết hoặc liên hệ với Luật sư, Luật gia của Công ty Luật TNHH Everest để yêu cầu cung cấp dịch vụ:
  1. Địa chỉ: Tầng 19 Tòa nhà Thăng Long Tower, 98 Ngụy Như Kom Tum, Thanh Xuân, Hà Nội
  2. Chi nhánh Tây Hà Nội:Tầng 9, tòa nhà 169 Nguyễn Ngọc Vũ, Phường Trung Hoà, Quận Cầu Giấy, Hà Nội
  3. Văn phòng giao dịch: Tầng 2, Toà nhà Ngọc Khánh, 37 Nguyễn Sơn, Long Biên, Hà Nội
  4. Điện thoại: (04) 66.527.527 - Tổng đài tư vấn pháp luật: 1900-6198
  5. E-mail:info@everest.net.vn, hoặc E-mail: info@luatviet.net.vn.