Công dân, cơ quan, tổ chức hoặc cán bộ, công chức có quyền khiếu nại. Việc khiếu nại có thể thực hiện bằng đơn khiếu nại hoặc khiếu nại trực tiếp.
Quyết định hành chính là văn bản do cơ quan hành chính nhà nước, cơ quan, tổ chức được giao thực hiện quản lý hành chính nhà nước ban hành hoặc người có thẩm quyền trong cơ quan, tổ chức đó ban hành quyết định về vấn đề cụ thể trong hoạt động quản lý hành chính được áp dụng một lần đối với một hoặc một số đối tượng cụ thể.
Hành vi hành chính là hành vi của cơ quan hành chính nhà nước hoặc của người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước hoặc cơ quan, tổ chức được giao thực hiện quản lý hành chính nhà nước thực hiện hoặc không thực hiện nhiệm vụ, công vụ theo quy định của pháp luật.
Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài (24/7) gọi: 1900 6198
1. Một số vấn đề vướng mắc thực tế thường gặp khiến người dân không thực hiện được quyền khiếu nại tại địa phương
a. Điều kiện về người thực hiện khiếu nại
Người khiếu nại phải là người có quyền, lợi ích hợp pháp chịu tác động trực tiếp bởi quyết định hành chính, hành vi hành chính mà mình khiếu nại. Người khiếu nại phải là người có năng lực hành vi dân sự đầy đủ theo quy định của pháp luật; trong trường hợp thông qua người đại diện để thực hiện việc khiếu nại thì người đại diện phải theo quy định tại Điều 12, Điều 16 Luật khiếu nại năm 2011.
b. Thời hiệu khiếu nại
Thời hiệu khiếu nại là yếu tố quan trọng người thực hiện khiếu nại nhưng yếu tố này thường không được người khiếu nại chú ý, bởi nếu vượt quá thời hiệu khiếu nại, sẽ không thể thực hiện khiếu nại. Theo quy định của pháp luật hiện hành, thời hiệu khiếu nại là 90 ngày kể từ ngày nhận được quyết định hành chính hoặc biết được quyết định hành chính, hành vi hành chính. Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt người khiếu nại chứng minh được nguyên nhân của việc không thực hiện được quyền khiếu nại theo đúng thời hiệu vì ốm đau, thiên tai, địch họa, đi công tác, học tập ở nơi xa hoặc vì những trở ngại khách quan khác thì thời gian có trở ngại đó không tính vào thời hiệu khiếu nại.
c. Xác định cơ quan có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu
Theo quy định của pháp luật người khiếu nại phải làm đơn khiếu nại và gửi đến đúng cơ quan cấp có thẩm quyền giải quyết. Trên thực tế rất nhiều trường hợp người khiếu nại gửi đơn khiếu nại không đúng cấp có thẩm quyền giải quyết hoặc gửi đơn khiếu nại vượt cấp dẫn đến hậu quả bị trả lại đơn khiếu nại, khiếu nại không được giải quyết hoặc kéo dài thời hạn thụ lý giải quyết khiếu nại thậm chí không khiếu nại được do đã hết thời hiệu.
d. Hình thức đơn khiếu nại không đáp ứng theo quy định của pháp luật
Tại các địa phương mặc dù mẫu đơn khiếu nại đã được quy định kèm theo Thông tư số 07/2013/TT-TTCP ngày 31/10/2013 quy định quy trình giải quyết khiếu nại hành chính hoặc niêm yết công khai tại UBND xã, phường nhưng người dân còn viết đơn khiếu nại không theo mẫu đã được quy định, nội dung đơn trình bày lan man, không đúng nội dung yêu cầu giải quyết khiếu nại dẫn đến cán bộ giải quyết không xác định được đối tượng bị khiếu nại.
Tại các địa phương mặc dù mẫu đơn khiếu nại đã được quy định kèm theo Thông tư số 07/2013/TT-TTCP ngày 31/10/2013 quy định quy trình giải quyết khiếu nại hành chính hoặc niêm yết công khai tại UBND xã, phường nhưng người dân còn viết đơn khiếu nại không theo mẫu đã được quy định, nội dung đơn trình bày lan man, không đúng nội dung yêu cầu giải quyết khiếu nại dẫn đến cán bộ giải quyết không xác định được đối tượng bị khiếu nại.
Lưu ý khác người khiếu nại cần lưu ý: việc khiếu nại chưa có quyết định giải quyết lần hai, việc khiếu nại chưa được toà án thụ lý để giải quyết.
2. Quy trình, thủ tục thực hiện giải quyết khiếu nại lần đầu theo quy định pháp luật hiện hành
Bước 1:
- Tiếp nhận đơn khiếu nại người khiếu nại trực tiếp hoặc nộp đơn khiếu nại trực tiếp tại bộ phận tiếp nhận và trả kết quả - UBND cấp xã hoặc gửi qua đường bưu điện.
- Nếu khiếu nại thuộc thẩm quyền giải quyết của chủ tịch UBND cấp xã theo quy định tại Điều 17 Luật khiếu nại 2011, người khiếu nại phải gửi đơn và các tài liệu liên quan (nếu có).
- Thời gian thụ lý giải quyết khiếu nại: Trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày nhận được đơn khiếu nại thuộc thẩm quyền giải quyết của mình, cơ quan có thẩm quyền thụ lý giải quyết và thông báo về việc thụ lý giải quyết; trường hợp không thụ lý để giải quyết thì nêu rõ lý do.
- Lưu ý:Trong trường hợp quá thời hạn thụ lý giải quyết khiếu nại, người khiếu nại không nhận được văn bản hồi đáp từ phía UBND thì cần làm văn bản đề nghị UBND trả lời bằng văn bản về nguyên nhân, thời gian thụ lý giải quyết khiếu nại.
Bước 2:
- Xác minh nội dung khiếu nại trong thời hạn giải quyết khiếu nại lần đầu theo quy định tại Điều 28 Luật khiếu nại 2011, cơ quan có thẩm quyền giải quyết khiếu nại có trách nhiệm: kiểm tra lại quyết định hành chính, hành vi hành chính của mình, của người có trách nhiệm do mình quản lý trực tiếp, nếu khiếu nại đúng thì ra quyết định giải quyết khiếu nại ngay.
- Trường hợp chưa có cơ sở kết luận nội dung khiếu nại thì UBND xã tiến hành xác minh, kết luận nội dung khiếu nại.
Bước 3:
- Tổ chức đối thoại (nếu yêu cầu của người khiếu nại và kết quả xác minh nội dung khiếu nại còn khác nhau).
- Đại diện cơ quan giải quyết khiếu nại trực tiếp gặp gỡ, đối thoại với người khiếu nại, người bị khiếu nại, người có quyền, nghĩa vụ liên quan, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan để làm rõ nội dung khiếu nại, yêu cầu của người khiếu nại và hướng giải quyết khiếu nại, thông báo bằng văn bản với người khiếu nại, người bị khiếu nại, người có quyền và nghĩa vụ liên quan, cơ quan, tổ chức có liên quan biết thời gian, địa điểm, nội dung việc gặp gỡ, đối thoại.
- Khi đối thoại, đại diện cơ quan có thẩm quyền nêu rõ nội dung cần đối thoại; kết quả xác minh nội dung khiếu nại; người tham gia đối thoại có quyền phát biểu ý kiến, đưa ra những bằng chứng liên quan đến vụ việc khiếu nại và yêu cầu của mình.
- Việc đối thoại được lập thành biên bản; biên bản ghi rõ ý kiến của những người tham gia; kết quả đối thoại, có chữ ký hoặc điểm chỉ của người tham gia; trường hợp người tham gia đối thoại không ký, điểm chỉ xác nhận thì phải ghi rõ lý do, biên bản này được lưu vào hồ sơ vụ việc khiếu nại. Kết quả đối thoại là một trong các căn cứ để giải quyết khiếu nại.
Bước 4:
- Ra quyết định giải quyết khiếu nại Chủ tịch UBND cấp xã, huyện ra quyết định giải quyết khiếu nại bằng văn bản và trong thời hạn 03 ngày làm việc và gửi quyết định giải quyết khiếu nại cho người khiếu nại, người bị khiếu nại, người có quyền, nghĩa vụ liên quan, cơ quan quản lý cấp trên.
- Thời hạn giải quyết khiếu nại lần đầu không quá 30 ngày, kể từ ngày thụ lý để giải quyết; đối với vụ việc phức tạp thì thời hạn giải quyết có thể kéo dài hơn nhưng không quá 45 ngày, kể từ ngày thụ lý để giải quyết. Ở vùng sâu, vùng xa đi lại khó khăn, thì thời hạn giải quyết khiếu nại lần đầu không quá 45 ngày, kể từ ngày thụ lý để giải quyết; đối với vụ việc phức tạp thì thời hạn giải quyết có thể kéo dài hơn nhưng không quá 60 ngày, kể từ ngày thụ lý để giải quyết.
Luật gia Trịnh Thị Khánh Ly - Phòng cấp phép và đầu tư Công ty Luật TNHH Everest, tổng hợp.
Khuyến nghị:
- Bài viết được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.
- Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.
- Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật 19006198, E-mail: info@luatviet.net.vn, info@everest.net.vn
Bình luận